ماجرای قرنطینه قم، ضرورت یا موج سواری

به گزارش راهبرد معاصر، قرنطینه قم یکی از موضوعات چالشی حول ویروس و بیماری کرونا در ایران طی یک ماه گذشته شده و اظهارات مختلفی درباره ضرورت قرنطینه قم و مخالفت های با آن ابراز شده است. در ادامه تلاش می کنیم به این موضوع بپردازیم که چرا سوژه قرنطینه قم اینقدر مورد توجه رسانه ها ی خارجی و فضای مجازی قرار گرفته است.

قرنطینه قم ضرورت داشت؟

درباره ضرورت قرنطینه قم دو موضع کلی وجود دارد. دسته اول معتقدند که با قرنطینه یک شهر امکان کنترل بیماری کرونا وجود ندارد علاوه بر آنکه صرف قرنطینه هزینه ها و حواشی و چالش های زیادی را به همراه خواهد داشت و می تواند فضای روانی جامعه را نیز به هم بریزد. وزارت بهداشت و مجموعه دولت جزو حامیان این نظر بودند و به همین دلیل قرنطینه قم به صورت کامل انجام نگرفتت و تنها به چک کردن افراد ورودی و خروجی این شهر بسنده شد.

دسته دوم با استناد به تجربه شهر ووهان چین و قرنطینه این شهر معتقدند اگر غم در همان روزهای ابتدایی قرنطین می شد و هرگونه تردد به آن ممنوع می گشت ویروس کرونا در سایر شهرها و استانها پراکنده نمی شد.

در این جا به دنبال بررسی کامل این موضوع نیستیم تنها چند نکته را برای روشن شدن مسئله عنوان می‌کنیم. نخست آنکه کنترل تردد ها به بخش های آلوده تر و از آن ها طبیعتاً باید در شرایط شیوع بیماری های ویروسی در اولویت کار نهادهای نظارتی و وزارت بهداشت قرار می گرفت که البته شاید می توانستند سریعتر و جدی تر به این موضوع ورود کنند که اگر این این اقدام صورت می پذیرفت شاید بخشی از شیوع ویروس کرونا کنترل می‌شد.

اما سوال این است که آیا با قرنطینه کامل قم جلوی بیماری گرفته می شد؟ برای پاسخ به این سوال باید به این پرسش‌ها نیز پاسخ دهیم که آیا ریشه بیماری کرونا شهر قم بوده است؟ آیا تردد های خارجی به استان های دیگر ایران صورت نمی گرفت؟ آیا در چین بیماری کرونا به سایر شهرها و استانها سرایت نکرده است؟

پاسخ به این سوالات به روشنی نشان می دهد که اگرچه کنترل مراکز آلودگی ویروس کرونا در کاهش میزان شیوع آن موثر است اما به هیچ عنوان عامل جلوگیری قطعی آن نیست کما اینکه این ویروس مهاجم یک به یک در کشورهای مختلف و حتی کشورهای پیشرفته از نظر پزشکی و بهداشتی در حال انتشار و شیوع است.

علت تکرار قرنطینه قم در رسانه های خارجی

با توضیحات بالا یعنی اگر کنترلی که طی هفته گذشته ایجاد شده و آموزش های عمومی و فضای روانی جامعه طی ساعات اولیه شیوع کرنا به وجود می‌آمد شاید امروز تعداد مبتلایان به کرونا در ایران کمتر می‌بود. اما به هیچ وجه عامل دفع یا کنترل قطعی آن نمی‌شد. اگر اینگونه است پس دلیل اصرار رسانه‌های خارجی خصوصاً رسانه های فارسی زبان بر قرنطینه قم چیست و کلید واژه قرنطینه قم چرا اینقدر میچرخد؟

اگر نگران سلامتی مردم ایران هستند و به دنبال کنترل بیماری کرونا میباشند چرا دائماً در بین برنامه های شان تورهای مسافرتی خارجی و کنسرت های خوانندگان لس آنجلسی که امسال عمدتاً در عربستان سعودی زار می‌شوند را تبلیغ می‌کنند؟

طبق نظریات روانشناسی اجتماعی همنشینی موضوعات باعث ایجاد مجاورت ذهنی میان آنها می شود و وقتی که افکار عمومی چند مسئله را به صورت دائم در کنار هم می‌بیند یک ارتباط نانوشته و ناخودآگاه میان آنها برقرار می‌کند به نحوی که گویا آنها نسبت علی یا تساوی با هم دارند. این قاعده بسیار در در تبلیغات تجاری و بازرگانی و لیت‌های رسانه‌ای مورد استفاده قرار می گیرد تا مخاطب به نتیجه‌ای که سازنده مد نظر دارد برسد.

با این مقدمه تکرار کلید واژه قرنطینه قم یعنی تکرار موضوعات بیماری، مرگ و میر ناشی از کرونا و شهر قم که نماد روحانیت شیعه است. به تعبیری کنار هم قرار دادن آنها که البته موضوع جدیدی نیست یعنی اگر امروز ما تعدادی از هموطنانمان را به دلیل بیماری کرونا از دست داده ایم مقصر روحانیت شیعه است.

آنها با این مجاورت فکری به دنبال جدایی مردم از روحانیت و در مرحله بعد دین هستند. شاید خواندن این عبارات برای شما کلیشه و خسته کننده و حتی دروغ یا هجو به نظر آید از آنجا که بسیار تکرار شده است و عمدتا نیز به اشکال ضعیف و سخیف اما این مسئله به هیچ عنوان از صحت و قوت مدعای فوق نمیخواهد.

دیندار باشیم یا نباشیم و یا حامی روحانیت باشیم یا نباشیم، علاقه مند به قم باشیم یا نباشیم و هر کجای دیگر از این دوگانه که قرار بگیریم آنها از از موضع اسلامی حکومت آسیب می بینند و برنامه های بلند مدت برای آن طراحی کردند تا به خیال خودشان بلاخره روزی از دستش راحت شوند. باید توجه داشت اشتباهات مکرر مسئولان و اخبار منتشر شده درباره فساد و رانت و لابی و تبعیض خللی در در این مطلب ایجاد نمی کند.